MANAKIPAN SAHA TERBANGAN

MANAKIPAN SAHA TERBANGAN

Manakipan inggih punika minangka kasiling ide saha gagasan ingkang kawujud dados salah satunggaling ritual budaya. Manakipan punika asring dipunlampahi rikala wanci dalu. Ritual punika biasanipun dipunlampahi wonten ing satunggaling upacara daur hidup manungsa, upaminipun wonten ing upacara mantu kaliyan supitan. Ingkang badhe kula andharaken ing ngandhap punika inggih Manakip wonten ing upacara supitan.

Ingkang dados pandhega wonten ing ritual manakipan punika inggih salah satunggaling Kyai utawi ulama. Kyai ingkang dados pandhega ugi kedah ingkang sampun Sepuh. Adicara manakipan punika menawi dipuntlesik saged dipunsebut minangka kasiling akulturasi saking Tanah Arab.

Kados andharan ingkang dipunngendikaken Bapak Sumantri bilih manakipan punika aslinipun saking tanah Arab. Manakipan punika intinipun maos serat manakip. Serat punika mungalipun saking Syeh Abul Qadir Jaelani. Kanthi makaten pramila saged dipunsebut bilih Tiyang Jawi punika sejatosipun religius sanget.

Adicara manakipan punika biasanipun ugi dipun sarengi kaliyan adicara terbangan. Terbangan punika ugi kalebet kesenian ingkang asalipun saking Tanah Arab. Punika katingal saking pirantos musikipun ingkang arupi terbang (kados genderang namung langkung alit).Kados manakipan ugi, terbangan punika ugi dipunpandhegani, sanes Kyai namung dening sesepuh. Sebutan sespuh ing mriki mliginipun ingkang sampun sepuh seserapanipun.

Inti saking terbangan punika inggih Sholawatan namung dipuntabuhi mawi terbang. Sajatosipun terbangan punika kados berjanjen (maos kitab Al Barjanji). Ingkang bentenaken inggih punika pirantos musik kalawau. Menawi wonten ing berjanjen boten wonten tabuhanipun, dene wonten ing terbangan wonten.

Terbangan punika dipunlampahi sasampunipun adicara manakipan. Kados ingkang wonten ing dalu punika, terbangan punika dipunlampahi sabibaripun manakipan, namung makaten terbangan punika ugi dados pambuka saderengipun manakipan kapurwakan.

Wonten ing dalu punika, manakipan punika ngendikakaken cariyos bab Syeh Abdul Qodir Jaelani. Ing pundi, mungalipun Syeh punika ugi saged paring safaat amargi ing pundakipun wonten bekas dlamakan saking sukunipun Nabi Muhammad rikala badhe nitih Buroq. Syeh punika ugi, mungalipun minangka salah satunggaling wayah saking Rosulullah SAW.

Sabibaripun paring wejangan bab Syeh abdul Qodir Jaelani punika, kalajengaken adicara maos kitab manakib ingkang dipunpimpin dening Bapak Sumantri. Sasampunipun maos manakip kaljengaken kanthi dedonga. Dedonga ing mriki punika dedonga kangge pribadhi kaliyan kangge ingkang gadhah kersa, mliginipun kangge putra ingkang dipunsranani mawi manakipan ing supitanipun.

Rikala dedonga ing manakipan punika, kita kasuwun ngeningaken manah saha kedah tumungkul saetu dhumateng Gusti. Sasampunipun dedonga, adicara salajengipun inggih punika ngluwari ingkang putra kanthi narik kupat luwar. Kanthi makaten, sejatosipun narik kupat luwar punika minangka pralambang bilih ingkang gadhah nadar sampun nglampahi saha nyaur nadaripun punika.

Ingkang narik kupat luwar kalawu inggih punika Tiyang Sepuhipun ingkang dipunsupit. Kanthi narik kupat luwar punika ateges adicara manakipan sampun paripurna. Dene adicara salajengipun inggih punika terbangan.

Saderengipun terbangan kalampahan, langkung rumiyin dipunwontenaken wilujengan. Wilujengan punika gadhah ancas kangge sodaqoh sarta nylamati kulawarga anggen gadhah damel punika. Sasampunipun wilujengan, terbangan punika dipunwiwiti. Ingkang dados tetunggul wonten terbangan punika inggih Bapak Parsudi.Terbangan punika tembang-tembangipun kathah ingkang sholawatan, memuji dhumateng Nabi Muhammad SAW. Bab punika amargi terbangan punika wosipunsakingkitab Al Barjanji. Kitab punika wosipun arupi sholawatan utawi memuji dhumateng Nabi Muhammad SAW punika.

Irama tabuhanipun saben tembang ugi benten-benten. Ing salebeting terbangan punika ugi wonten waosan ayat Alquran. Ingkang maos inggih punika salah satunggaling tiyang ingkang ndherek terbangan punika, inggih anggota terbangan punika piyambak, mliginipun ingkang tartil maos Alquran.

Ing terbangan wonten perangan ingkang khusus inggih punika wontening srokal utawi asring dipunsebut srokol. Wonten ing srokal punika sadaya tiyang ingkang taksih melek saha wonten papan mriku kedah jumeneng. Jumeneng punika saperlu paring pakurmatan dhumateng mandhapipun srokal. Mungalipun, manut kapitayan tiyang ingkang ndherek terbangan, rikala srokal punika dipunpracaya bilih Nabi Muhammad SAW rawuh  ing satengah-tengahing tiyang. Pramila menawi sami jumeneng punika ugi pantes sanget, amargi paring pakurmatan dhumateng junjunganipun, inggih punika Nabi Agung Muhammad SAW. Sasampunipun srokal rampung, sami lenggah malih.

Terbangan wonten dalu punika rampung tabuh 04.00. Dados terbangan punika wonten satunggal dalu betahaken wekdal kirang langkung 6 jam. Adicara terbangan punika katutup mawi donga ingkang dipunpimpin dening Bapak Parsudi, minangka tetunggul ing terbangan punika.