Batik Motif Gringsing Bintang
Motif
Gringsing punika kalebet salah
satunggaling motif batik ingkang
sampun sepuh yuswanipun, inggih punika wiwit abad XIV (buku Pararaton). Bentuk
saking motif punika arupi sisik iwak saha ing tengahipun wonten titik kados
mripat. Motif punika miturut kamus van der Tuuk, Geringsing inggih punika nama ageman wayang
jaman rumiyin (Berpatih geringsing
lakon Arjuna). Motif gringsing punika sanget kawentar ing tlatah Pekalongan.
Motif dasar, wonten motif
Gringsing Bintang, dipungambaraken sisik iwak dados gambar utami (background) ing sawingkingipun gambar
bintang. Saben sisikiwak punika dipungambaraken mawi werni pethak kanthi garis
wates (pembatas)
werni soga (soklat) saha dipunisi cecek.
Wonten ing motif Gringsing Bintang, motif isenanipun kadamel saking gambar
ingkang polanipun awujud lintang. Isen-isenanipun rata-rata asipat geometris saha kaukur. Wonten ing
salebeting motif Gringsing Bintang
punika, ugi wonten motif kembang ingkang gadhah mahkota wolu iji kados nggambaraken
arah mata angin. Antawisipun motif
isen dipungayutaken kaliyan bentuk persagi saha persagi panjang ingkang
dipunsusun tumpuk, dados katinga wonten wolung arah. Isenan sanes inggih punika
bentuk bunder saha gambar tandha palang. Ing saben bentuk bunderan wau, ing
lebetipun taksih wonten bentuk lonjongan panjang werni pethak ingkang
kados-kados awujud mripat. Sadaya gambar isen-isen saking motif Gringsing Bintang punika sadayanipun nggambaraken bentuk
lintang saha tandha arah(mata angin).
Filosofi saking motif batik Gringsing. Werni pethak
punika nedahaken kasucen, katentremaning manah, kekendelan, sarta sipat sugih pangapura dening panganggenipun
kanthi kebak kawicaksanan ingkang ngupaya nuduhaken arah ingkang leres saha
gadhah keleluasaan lintang-lintang
ingkang tansah paring kaendahan saha katentreman manah, ingkang ugi
dipunsartani kanthi kasugihan ingkang boten kaetung, kados gunggungipun sisik
iwak ingkang wonten motif kasebut. Kajawi
punika, motif gringsing ugi gadhah
werni ireng saha pethak. Tegesing werni ireng nglambangaken kelanggengan. Dene
werni pethak nglambangaken pagesangan. Kekalihipun gadhah teges ingkang sami
kaliyan Bango Tulak. Motif punika
dipunginakaken minangka tolak bala dipunsartani kanthi kasugihan lair saha
batos ingkang ngginakaken kados abyoring lintang-lintang saha sisik iwak
ingkangboten kaetung gunggungipun amrih langkung wicaksana.
Wonten ing pewayangan, motif punika dipunagem
deningsatria saha pemimpin. Piyambakipun gadhah pengajeng-ajeng supados saged
pinaringan kawicaksanan, landhep ing penggalih, sugih lair batos kados lintang
saha sisik iwak. Lajeng, wonten
ing pagesangan padintenan motif punika dipunagem dening sinten kemawon, boten
wonten pantangan, sadaya mawon angsal ngagem. Ewa makaten badhe langkung greng
menawi dipunagem rikala wonten upacara
khusus.
Sumber :
Kuswa E.2006.Busana
Jawa.Yogyakarta: Fakultas Bahasa Dan Seni Universitas Negeri Yogyakarta
Tidak ada komentar :
Posting Komentar